Tiểu cảnh non bộ là gì? Có những loại nào? Ý nghĩa phong thủy của nó

Tiểu cảnh non bộ là gì?

Tiểu cảnh non bộ là nghệ thuật sắp đặt tái hiện non nước hữu tình bằng một mô hình thu nhỏ – được tạo thành bằng cách sắp xếp những hòn đá, sỏi, đá tảng, cây kiểng, kết hợp lắp đặt hệ thống nước chảy tạo thành thác nước.

Một hòn non bộ đẹp được xem là tiểu cảnh thể hiện mối quan hệ của các các yếu tố như đất, nước, gió, cây cối, có ý nghĩa nghệ thuật về cảnh quan và sự tốt lành trong phong thủy.

Vốn bắt nguồn từ các quốc gia phương Đông như Trung Quốc, Nhật Bản Hàn Quốc, Việt Nam, ngày nay, hòn non bộ còn phổ biến ở các quốc gia Châu Âu và Châu Mỹ. Chúng được thiết kế theo nhiều chủ đề khác nhau nhưng chủ đạo vẫn thể hiện sự hài hòa giữa thiên nhiên với đất trời. Ở Việt Nam, hòn non bộ chủ yếu lấy ý tưởng từ nghệ thuật bonsai (Nhật Bản) và Penjing (Trung Quốc).

Các loại tiểu cảnh non bộ phổ biến

Phân loại theo kết cấu

Tiểu cảnh non bộ khô: Được tạo thành bởi sự kết hợp của đá, sỏi, phụ kiện mô hình cây cầu, thuyền, tượng, động vật… Và cây kiểng. Không có sự tham gia của yếu tố nước.

Tiểu cảnh non bộ ướt: Được thiết kế với các thành phần tương tự như non bộ khô nhưng được kết hợp thêm hệ thống thác nước, suối nhỏ, ao, hồ mini, kết hợp nuôi cá hoặc không. Đây là loại tiểu cảnh được ưa chuộng hơn vì yếu tố nước rất quan trọng trong phong thủy.

Cả hai loại non bộ này đều có thể đặt được trong nhà và ngoài sân vườn. Tuy nhiên, với đặc thù của chúng, tiểu cảnh non bộ khô thường đặt trong nhà và non bộ ướt thường đặt ngoài trời.

Một tiểu cảnh mini đẹp bao gồm các yếu tố nào?

Tiểu cảnh mini đẹp

Tiểu cảnh non bộ có ý nghĩa quan trọng ở nhiều khía cạnh, khiến nó trở thành một phần không thể thiếu trong thiết kế không gian nhà ở hoặc sân vườn.

Phong thủy: Đây là một trong những ý nghĩa quan trọng nhất khi xây dựng kiến trúc này. Dù là hòn non bộ với kích thước như thế nào, chúng đều mang lại nguồn năng lượng tích cực, cân bằng âm dương cho ngôi nhà. Hòn non bộ bao gồm tất cả những yếu tố ngũ hành Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ đảm bảo sự tương sinh cho gia đình. Những tiểu cảnh nhỏ của hòn non bộ cũng đóng vai trò phong thủy rất quan trọng như:

Núi đá: Đại diện vật hội tụ tất cả tinh hoa từ đất trời, mang lại tài vượng, công danh. Kết hợp với sông, suối, thác nước còn mang lại sự hanh thông, suôn sẻ cho mọi việc, đại cát đại lợi. Kết hợp với muông thú (chim chóc, động vật, cá…) giúp thu hút nguồn năng lượng sống động, sinh sôi không ngừng.

Nước: Luôn được biết đến là đại diện cho dòng chảy của tiền tài, là huyết mạch luân chuyển và mang lộc vào nhà một cách mạnh mẽ.

Cây cối: Mang lại nguồn sức sống căng tràn, cây cối sinh trưởng tốt giúp thúc đẩy cả về sức khỏe lẫn công danh.

Ngoài ra, những tiểu cảnh khác như chùa chiền, cầu treo, thuyền, chim chóc, muông thú, chú tiểu, ngư dân câu cá… Không chỉ mang giá trị trang trí mà còn mang lại những câu chuyện đặc biệt. Qua bàn tay người thợ tài ba, chúng được sắp xếp một cách có ý nghĩa và đáp ứng tiêu chí phong thủy, mang lại sự lưu thông trọn vẹn nhất của nguyên tắc ngũ hành, giúp chúng chảy mãi mà không mất đi, chỉ có sinh sôi, triển nở.

Giá trị tinh thần: Ngắm nhìn vẻ đẹp của tiểu cảnh non bộ là một trong những thú vui tao nhã của nhiều người. Bên cạnh nhịp sống hối hả, những giờ làm việc căng thẳng, người ta dùng hòn non bộ như cách để tìm những giây phút bình an, tự do tự tại, được hòa mình với thiên nhiên, cảnh đẹp.

Nghệ thuật kiến trúc: Thiết kế một hòn non bộ mini trong nhà hoặc sân vườn còn mang lại lợi ích về thẩm mỹ, vừa làm đẹp cho không gian, vừa tăng giá trị cho ngôi nhà. Ngoài ra, tiểu cảnh được thiết kế chủ đề khác nhau sẽ mang đến phong cách khác nhau thể hiện đẳng cấp của chủ nhà.

Tiếng nước chảy róc rách là liệu pháp chữa lành những căng thẳng, mang đến tâm trạng thoải mái và nhẹ nhàng, quên đi những phiền muộn, áp lực, tạo cho mỗi thành viên sự yêu thích mỗi khi về nhà, hun đúc tình cảm gia đình ngày càng gắn bó hơn.

Mặc dù chỉ là quan cảnh tái hiện và thu nhỏ so với núi rừng ở đời thực, nhưng tiểu cảnh vẫn mang lại được một tinh thần lạc quan, yêu đời, cuộc sống ngày càng thi vị mới mẻ. Đó mới là giá trị tinh thần lớn lao mà tiểu cảnh mang lại cho cuộc sống hiện đại ngày nay.

Điều hòa không khí: Tiểu cảnh có cây cối và nước (hồ nước, thác nước) sẽ mang lại sự đối lưu không khí trong nhà cực kỳ tốt, giúp không gian tươi mát, độ ẩm vừa phải. Ngoài ra, nước còn giúp cho cây cối phát triển tốt tươi, từ đó cải thiện chất lượng không khí (khí O2), thanh lọc bụi bẩn, khí độc hại vốn không thể nhìn thấy được bằng mắt thường.

Những lưu ý khi thiết kế tiểu cảnh hòn non bộ

Khi thiết kế và xây dựng tiểu cảnh non bộ, cần phải lưu ý những yếu tố cảnh quan quan trọng sau đây:

Vị trí đặt hòn non bộ

Đặt hòn non bộ ở đâu trong nhà (hoặc ngoài trời) đều phải đúng vị trí nhằm mang lại tác dụng tối đa về mặt phong thủy.

Những hướng tốt nên đặt

Hướng Tây: Hướng cát (lành) sẽ mang đến may mắn và những điều tốt lành, bình an cho gia đình. Lưu ý, vì là hướng bắt nắng chiều nên cực gắt, cần trồng thêm cây xanh (có bóng mát) để che nắng.

Hướng Tây Bắc: Hướng đại phúc đại cát – nên đặt hòn non bộ hướng này để mang lại nhiều điềm may nhất.

Hướng Đông Bắc: Hướng bình ổn về tài chính, gắn kết tình cảm gia đình. Đây là hướng đặt hòn non bộ an toàn nhất.

Hướng Bắc: Không là hướng tốt cũng không là hướng xấu.

Những hướng xấu không nên đặt

Hương Tây Nam: Gây nhiều điều không suôn sẻ và bất lợi cho gia chủ

Hướng Nam: Hướng cực xấu – mang lại điềm rủi, gây ức chế khả năng phát triển cả thể lực lẫn trí lực của gia chủ, kìm hãm sự thăng tiến sự nghiệp và ngăn cản tài lộc. Không nên đặt hòn non bộ hướng này.

Tránh đặt non bộ ở các hướng: Nam, Đông Nam,… Vì đây là những hướng không tốt trong phong thủy.

Các khe, rãnh của núi đá: Các ngọn núi đá dựng thẳng của hòn non bộ có những khe rãnh trống ở giữa do chúng có nhiều hình dáng và tư thế sắp đặt khác nhau. Cần đảm bảo không được tạo ra khe rãnh theo chiều ngang sẽ làm kìm hãm sự phát triển về mọi mặt của gia chủ.

Thay vì vậy, thuận theo tự nhiên, xếp các núi đá và tạo khe rãnh theo chiều dọc, nước sẽ chảy từ trên đỉnh xuống, luân chuyển và mang tài lộc, may mắn đến cho gia đình.

Chăm sóc cây kiểng xung quanh tiểu cảnh: Sự sinh trưởng tốt tươi của chúng mang lại nguồn năng lượng tích cực cho ngôi nhà. Ngược lại, nếu để cây cối héo hoặc chết, chúng sẽ mang lại nguồn năng lượng xấu, làm trì hoãn sự phát triển.

Cách làm tiểu cảnh hòn non bộ mini

Một tiểu cảnh non bộ mini có thác nước gồm 2 phần chính: Tạo hồ/ chậu nước và sắp đặt tiểu cảnh.

Tạo hồ, chậu cho tiểu cảnh non bộ

Bạn cần có ý tưởng và hình dung về hình dáng chậu, trước khi thực hiện. Thông thường, chúng có hình chữ nhật, kích thước không lớn nhưng phải vừa đủ không gian cho tiểu cảnh và sinh vật (cá) sinh sống.

Nguyên liệu

Cát, xi măng, nước, sơn

Dụng cụ

bìa carton, thước hoặc thanh gỗ thẳng, cọ vẽ, cái bay (thợ hồ)

Cách làm

Bước 1: Lót một miếng bìa carton phía dưới, dùng 4 cây thước hoặc thanh gỗ thẳng tạo thành hình vuông hoặc hình chữ nhật. Sau đó, trộn vữa xây (gồm cát, xi măng, nước) và đổ vào bên trong khung gỗ.

Bước 2: Dùng bay để làm phẳng bề mặt của xi măng (đã trộn). Sau đó, lấy 4 thanh gỗ (thước) ra.

Bước 3: Khi vữa được bay phẳng và thành khuôn (không được để vữa khô hoàn toàn), dùng thước thẳng và bay để cắt dọc, ngang nhằm tạo thành những viên gạch mini.

Bước 4: Sau khi khô hoàn toàn, dùng những viên gạch mini xếp chồng lên nhau, dùng vữa trét ở giữa để gắn kết và xây thành một cái chậu/ hồ như mong muốn.

Bước 5: Tô xi măng và sơn bên ngoài để đảm bảo về mặt thẩm mỹ.

Sắp đặt tiểu cảnh

Nguyên liệu

Núi đá, cây thủy sinh, phụ kiện tiểu cảnh, máy sục oxy, đá sỏi hoặc đá cuội, cá

Dụng cụ

Keo dán chuyên dụng, hồ vữa (xi măng)

Cách làm

Bước 1: Tiến hành kết nối và sắp đặt núi đá (non bộ) với nhau.

Trong thiết kế non bộ, đá dùng để làm núi non thường khuyến khích lấy từ trên núi xuống hoặc là đá phong thủy thay vì đá được tạo ra từ xi măng. Nguyên nhân vì xi măng không giải thoát mà tích tụ tà khí.

Khi sắp xếp núi đá, nên sắp xếp theo cao thấp khác nhau, kích thước núi lớn nhỏ khác nhau thể hiện sự tự nhiên và đại diện cho những thành viên trong gia đình.

Lưu ý

Không sắp đặt núi theo số chẵn (2, 4, 6…). Nên sắp đặt số lượng núi lẻ 3, 5, 7… (quan niệm số lẻ là số sinh sôi).
Tạo khe rãnh dọc giữa các núi, không đặt cây cối và phụ kiện chặn giữa dòng chảy của các khe.

Bước 2: Đặt các cây thủy sinh vào trong chậu và trên hòn non bộ

Sử dụng loại cây có kích thước nhỏ, ưa nước và bố trí rải rác trên các hòn núi và trong chậu nhằm tạo điểm nhấn cũng như tác dụng bổ trợ sinh khí, điều hòa lưu thông các yếu tố phong thủy.

Dùng bông gòn và các giá thể (đất) ở dưới gốc cây nhằm làm cây thêm vững chắc và sinh trưởng tốt.

Sắp đặt phụ kiện

Tương tự như cây cối, những phụ kiện như tượng, cây cầu, miếu, chùa…được đặt ở một số điểm nhấn trong hòn non bộ tạo nên một chủ đề riêng.

Lưu ý, phụ kiện không được quá to vì chúng sẽ làm lấn át vẻ hùng vĩ của núi đá, kiềm chế sinh khí mà núi đá tạo ra.

Hồ cá và thác nước

Rải sỏi trắng hoặc đá cuội vào đáy hồ/ chậu. Sau đó, đổ nước vào ngập đến chân của các núi đá. Thả cá cảnh vào để hồ thêm sinh động và có ý nghĩa tốt về phong thủy.

Dùng máy sục oxy đặt vào trong lòng hồ để cung cấp oxy cho cá sống. Ngoài ra, sử dụng loại máy đối lưu dòng nước, đưa vòi lên các đỉnh của núi đá và điều chỉnh tốc độ chảy nhằm tạo ra dòng chảy róc rách từ trên đỉnh núi xuống mặt hồ.